Om elektrische apparaten te gebruiken, is stroom nodig. Deze stroom wordt verkregen door middel van stopcontacten. Zodra jij de stekker in een wandcontactdoos steekt en de stroom is ingeschakeld, kun jij het apparaat gebruiken. Jij vindt dit ongetwijfeld de normaalste zaak van de wereld. Maar hoe wordt deze stroom eigenlijk verkregen? Wij hoeven jou niet te vertellen hoe de voorkant van een stopcontact eruit ziet. Iedereen heeft er immers meerdere in huis. Wat veel mensen echter niet weten, is hoe de opbouw van een stopcontact verwerkt is. Geldt dit ook voor jou, maar ben je hier eigenlijk toch wel benieuwd naar? Dan ben je hier aan het juiste adres. In de onderstaande tekst vertellen wij jou namelijk waaruit een stopcontact precies bestaat.
Soorten stopcontacten en stekkers
Van nagenoeg alle producten die we kennen, zijn er vandaag de dag verschillende varianten verkrijgbaar. Voor wat betreft stopcontacten en stekkers is dit niet anders. Toch lijken de meeste wandcontactdozen qua uiterlijk op elkaar. Natuurlijk kennen we stopcontacten met een enkele en een dubbele ingang. Beide ingangen werken hetzelfde. Dit zijn overigens de wandcontactdozen die in de meeste woningen voorkomen. We kennen echter ook nog het zogeheten B-terre stopcontact. Dit type stopcontact heeft drie ingangen en er steekt tevens een pen uit. In deze wandcontactdoos kun jij dus niet alle stekkers gebruiken. Een ander stopcontact dat we geregeld tegenkomen in Nederland, is het Euro-stopcontact. Dit stopcontact is niet rond van vorm, in tegenstelling tot de meeste andere wandcontactdozen. Een Euro-stopcontact is zowel onder als boven recht en loopt naar beide zijkanten in een driehoek af. In dit stopcontact kun je dus geen ronde stekkers gebruiken.
Tot slot zien we steeds vaker stopcontacten voor krachtstroom terugkeren in huis. We doelen in dit geval voornamelijk op een perilex-aansluiting. Dit type stopcontact maakt gebruik van drie fasen in plaats van twee. Hierdoor wordt een hoger vermogen geleverd dan een standaard stopcontact. Een perilex-stopcontact wordt bijvoorbeeld gebruikt om te koken op een inductiekookplaat. Een andere krachtstroom-aansluiting die we kennen is de CEE-contactdoos. Deze aansluiting komen we niet vaak in woningen tegen, maar bijvoorbeeld wel in bedrijven. In dit stopcontact wordt een grote, rond stekker gestoken met daarin drie pinnen. Net als een perilex-stopcontact levert een CEE-contactdoos ook een aanzienlijk hoger vermogen. Hierdoor kunnen zware machines gebruikt worden.
Geaarde en niet-geaarde stopcontacten
Naast de verschillende soorten stopcontacten en stekkers, maken we ook onderscheid tussen geaard en niet-geaard. Beide stopcontacten lijken veel op elkaar, maar toch zijn er een aantal kleine verschillen. Zo beschikt een geaarde wandcontactdoos over een geelgroene aardedraad. Deze bevindt zich achter het stopcontact. De aardedraad zorgt ervoor dat een aangesloten apparaat niet onder spanning komt te staan bij bijvoorbeeld een blikseminslag. Om te zien of er een aardedraad aanwezig is achter jouw stopcontact, hoef je deze overigens niet los te halen. Een geaard stopcontact heeft in de stekkeropening namelijk twee stalen pinnetjes, eentje onder en eentje boven. Bovendien zijn er aan beide zijkanten inkepingen voor de stekker. Een niet-geaard stopcontact is geheel rond en heeft uitsluitend twee openingen voor de stekker.
We kennen niet alleen geaarde en niet-geaarde stopcontacten, maar ook stekkers. Net als een stopcontact beschikt een geaarde stekker ook over een geelgroene aardedraad. Een geaarde stekker kun je vrij makkelijk herkennen. Deze stekker heeft namelijk een uitstulping aan beide zijkanten. Bovendien is er onder en boven een inkeping voor de stalen pennetjes die aan de onder en bovenkant van een geaard stopcontact zitten. Een niet-geaarde stekker heeft dit niet. Hierdoor kan een niet-geaarde stekker ook nooit in een geaard stopcontact.
Inbouw, half opbouw en opbouw
We hebben hierboven de verschillende soorten stopcontacten en stekkers behandeld. Het is echter niet alleen de achterkant van een stopcontact waar het verschil in zit. Ook aan de voorkant zijn namelijk wezenlijke verschillen waarneembaar. Zo verschillen wandcontactdozen bijvoorbeeld ook in het uiterlijk. Zoals we al eerder aangaven, heb je ten eerste wandcontactdozen met een enkele en dubbele ingang voor stekkers. Daarnaast zit er ook vaak verschil in de vorm. Zo is het ene stopcontact rond, terwijl de ander rechthoekig of vierkant is. Naast deze verschillen zijn stopcontacten ook nog in te delen op basis van de manier van bevestiging. Zo kennen we een inbouwstopcontact, een half opbouw-stopcontact en een opbouwstopcontact. Hieronder zetten we de verschillen kort op een rijtje.
Inbouwstopcontact
Zoals de naam jou mogelijk al doet vermoeden, wordt een inbouwstopcontact inderdaad ingebouwd in een muur. De gehele bedrading wordt bij dit type stopcontact in de muur weggewerkt. Hiervoor wordt een inbouwdoos gebruikt. Om deze doos kwijt te kunnen, wordt een opening in de muur gefreesd. De leidingen die de bedrading naar dit stopcontact leiden, worden eveneens weggewerkt in de muur. Hierdoor is er niets te zien van de elektra, behalve dan het kapje dat op de muur bevestigd wordt om de wandcontactdoos mee af te dekken.
Half opbouw
Ook de naam van dit stopcontact geeft al een goede indruk van hoe het eruit ziet. De helft van het stopcontact is in dit geval op de muur bevestigd. Hier spreken we doorgaans van wanneer twee stopcontacten zijn aangesloten op één inbouwdoos. De behuizing op de muur is hierdoor een stuk groter, waardoor dit gezien wordt als een half opbouw-stopcontact. De bedrading van dit type stopcontact is weggewerkt in de inbouwdoos in de muur.
Opbouw
Bij de hierboven behandelde stopcontacten werd de bedrading nog in de muur verwerkt. Dit is bij een opbouwstopcontact niet het geval. Hier wordt de elektriciteitsleiding namelijk over een muur getrokken. Ook de wandcontactdoos zelf wordt in zijn geheel op de muur bevestigd. Dit ziet er een stuk minder mooi uit, maar is wel makkelijker aan te leggen. Er hoeven namelijk geen sleuven gefreesd te worden in muren.
Een aansluiting binnen of buiten
In een woning zijn vandaag de dag talloze stopcontacten aanwezig. Er zijn echter steeds meer mensen die buiten ook stroom willen gebruiken. Je kunt er in dat geval voor kiezen om stroom van binnen te halen met een haspel of verlengsnoer. Een andere optie is het plaatsen van stopcontacten in uw tuin. Sommige mensen denken dat buiten dezelfde stopcontacten gebruikt worden als binnen. Het soort stopcontact komt vaak overeen. Zo is een buitenstopcontact bijvoorbeeld ook vaak geaard. Er is echter wel een belangrijk verschil: buitenstopcontacten moeten waterdicht zijn. Je dient een stopcontact in jouw tuin dus af te dichten. Gelukkig hoef je dit niet elke keer zelf te doen. Voor buiten zijn namelijk speciale stopcontacten beschikbaar. Deze wandcontactdozen zijn vaak voorzien van een klepje, waardoor het stopcontact dicht zit indien deze niet gebruikt wordt. Hierdoor kan er geen kortsluiting ontstaan door water dat in het stopcontact loopt.
